Truyền tế bào gốc trung mô tuần tự để phòng ngừa bệnh ghép chống chủ (GVHD) trong ghép tế bào gốc tạo máu từ bán phù hợp HLA: Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, đa trung tâm, nhãn mở

Journal of Clinical Oncology, 15/04/2025

Tóm tắt

Một nghiên cứu lâm sàng ngẫu nhiên, đa trung tâm tại Trung Quốc đã chứng minh rằng truyền tế bào gốc trung mô từ dây rốn (umbilical cord–derived mesenchymal stem cell – UC-MSCs) theo lịch trình tuần tự trong vòng 3 tháng sau ghép tế bào gốc tạo máu từ người cho bán phù hợp HLA (haploidentical hematopoietic stem cell transplantation – haplo-HSCT) giúp giảm rõ rệt tỷ lệ mắc và mức độ nghiêm trọng của bệnh ghép chống chủ (graft-versus-host disease –GVHD), đồng thời cải thiện đáng kể tỷ lệ sống không tái phát và không mắc GVHD.

Bối cảnh nghiên cứu

Ghép haplo-HSCT ngày càng phổ biến trong điều trị các bệnh ác tính về huyết học tại Trung Quốc. Tuy nhiên, GVHD vẫn là một trong những biến chứng hàng đầu làm giảm chất lượng và tỷ lệ sống sót của bệnh nhân. Tế bào gốc trung mô (MSCs) có khả năng điều hòa miễn dịch mạnh mẽ, nhưng hiệu quả dự phòng GVHD của MSCs phụ thuộc nhiều vào thời điểm và tần suất truyền.

Thiết kế và phương pháp

• Loại hình nghiên cứu: Thử nghiệm ngẫu nhiên, đa trung tâm, nhãn mở
• Đối tượng: 192 bệnh nhân (18–60 tuổi) được ghép haplo-HSCT.
• Phân nhóm:
  • Nhóm MSCs: Truyền tổng cộng 8 liều UC-MSCs (1×10⁶/kg), bắt đầu từ 4 giờ trước ghép (ngày 0) và kéo dài trong 3 tháng.
  • Nhóm đối chứng: Nhận phác đồ dự phòng GVHD tiêu chuẩn (mycophenolate mofetil, cyclosporine A, methotrexate).
• Mục tiêu chính: Tỷ lệ mắc GVHD mạn nghiêm trọng sau 2 năm.
• Mục tiêu phụ: Tỷ lệ aGVHD, sống không GVHD và không tái phát (GRFS), tỷ lệ tái phát, tử vong không do tái phát và các biến cố bất lợi.

Hình 1: Sơ đồ thiết kế thí nghiệm

Kết quả nổi bật

• Giảm rõ rệt GVHD:
  • GVHD mạn nghiêm trọng: 5,5% (nhóm MSCs) vs. 14,8% (nhóm đối chứng) (P = 0.033).
  • GVHD cấp độ 2–4: 4,2% vs. 30,2% (P < 0.001).
  • GVHD cấp độ 3–4: 2,1% vs. 21,9% (P < 0.001).
• Cải thiện GRFS:
  • 62,4% ở nhóm MSCs so với 32,0% ở nhóm chứng (P < 0.001).
• Không làm tăng nguy cơ tái phát hoặc tử vong:
  • Tái phát: không khác biệt (P = 0.34).
  • Tử vong không do tái phát: không khác biệt (P = 0.45).
• Hiệu quả bảo vệ cơ quan đích: MSCs làm giảm đáng kể tổn thương da, phổi và mắt trong cGVHD.

Độ an toàn

• Không ghi nhận tác dụng phụ liên quan đến truyền MSCs.
• Hai trường hợp tử vong do nhiễm trùng nhưng không liên quan đến MSCs.
• Tỷ lệ tái hoạt virus EBV và CMV tương đương giữa hai nhóm (~45%).
• Tỷ lệ viêm bàng quang xuất huyết độ 3–4 thấp hơn ở nhóm MSCs (P = 0.031).

Kết luận

Truyền tuần tự UC-MSCs sau ghép haplo-HSCT là một phương pháp hiệu quả, an toàn trong dự phòng GVHD, giúp cải thiện rõ rệt tiên lượng và chất lượng sống của người bệnh. Liệu pháp này nên được xem xét đưa vào phác đồ điều trị chuẩn cho bệnh nhân ghép haplo trong tương lai.

Tài liệu tham khảo

Bài viết được dịch và tóm tắt từ bài báo: Yao, H., Huang, R., Fu, H., Lin, R., Zhang, Y., Feng, Y., Wang, Y., Chen, T., Wang, X., Zhu, L., Liu, J., Liu, Y., Zhao, L., Wang, L., Kong, P., Wen, Q., Zhang, C., Gao, L., Gao, L., Liu, Q., … Zhang, X. (2025). Sequential Infusion of Mesenchymal Stem Cell for Graft-Versus-Host Disease Prevention in Haploidentical Hematopoietic Stem Cell Transplantation: An Open-Label, Multicenter, Randomized Controlled Clinical Trial. Journal of clinical oncology : official journal of the American Society of Clinical Oncology, JCO2402119. Advance online publication. https://doi.org/10.1200/JCO-24-02119

Nguồn: Journal of Clinical Oncology

Link: https://doi.org/10.1200/JCO-24-02119