Stem Cell Research & Therapy, 20/05/2025
Một nghiên cứu đột phá do nhóm tác giả Miryam Mebarki và cộng sự công bố trên tạp chí Stem Cell Research & Therapy đã chứng minh rằng việc phối trộn (pooling) các tế bào trung mô nguồn gốc từ dây rốn (Umbilical Cord-derived Mesenchymal Stromal Cells – UC-MSCs) của nhiều người hiến được chọn lọc có thể làm giảm sự khác biệt phụ thuộc người hiến và tăng cường đáng kể các đặc tính điều hòa miễn dịch của chúng.
Bối cảnh và mục tiêu nghiên cứu
Tế bào trung mô (Mesenchymal Stromal Cells – MSCs) từ dây rốn là một nguồn tài nguyên giàu tiềm năng cho liệu pháp miễn dịch và tái tạo. Tuy nhiên, một rào cản lớn trong ứng dụng lâm sàng là sự không đồng nhất giữa các mẫu MSCs từ các người hiến khác nhau, ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả điều trị.
Nghiên cứu này đặt mục tiêu đánh giá liệu việc kết hợp tế bào UC-MSCs từ nhiều người hiến được chọn lọc có thể giảm biến thiên sinh học và cải thiện hiệu quả ức chế miễn dịch của chúng hay không.
Phương pháp nghiên cứu
Nguồn tế bào: Tế bào trung mô được phân lập từ dây rốn của 8 người hiến đạt tiêu chí chất lượng.
Chiến lược phối trộn: Các mẫu tế bào UC-MSCs được chia thành nhóm đơn lẻ (từ 1 người hiến) và nhóm phối trộn từ 3, 5 hoặc 8 người hiến.
Các phép thử chức năng: Bao gồm biểu hiện marker bề mặt, kiểu hình miễn dịch, khả năng biệt hóa, và đặc biệt là khả năng ức chế tế bào T (T cell proliferation assay).
Phân tích phân tử: RNA-seq được thực hiện để so sánh hồ sơ phiên mã giữa các nhóm.
Kết quả nổi bật
Giảm khác biệt phụ thuộc người hiến: Việc phối trộn tế bào từ nhiều người hiến giúp làm mờ đi các khác biệt cá thể, tạo ra một sản phẩm ổn định hơn về mặt đặc tính tế bào học và miễn dịch.
Cải thiện chức năng điều hòa miễn dịch: UC-MSCs phối trộn ức chế sự tăng sinh tế bào T tốt hơn đáng kể so với các mẫu đơn lẻ. Nhóm phối trộn từ 5 hoặc 8 người hiến có hiệu quả mạnh nhất.
Sự điều chỉnh phiên mã gen liên quan đến miễn dịch: Phân tích RNA cho thấy sự tăng biểu hiện của các gen ức chế miễn dịch (như indoleamine 2,3-dioxygenase – IDO1, PTGS2) và giảm biểu hiện của một số gen viêm ở nhóm phối trộn.
Ổn định về khả năng biệt hóa và kiểu hình: Các nhóm phối trộn vẫn duy trì được khả năng biệt hóa về xương, mỡ và sụn, đồng thời biểu hiện ổn định các marker MSC chuẩn (CD73+, CD90+, CD105+).
Kết luận và ý nghĩa lâm sàng
Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng vững chắc rằng chiến lược phối trộn tế bào UC-MSCs từ nhiều người hiến đạt chuẩn không chỉ giúp tăng tính nhất quán của sản phẩm tế bào mà còn tăng cường khả năng điều hòa miễn dịch — yếu tố then chốt trong điều trị các bệnh viêm, tự miễn hoặc phản ứng thải ghép.
Ý nghĩa thực tiễn:
Phương pháp này có thể trở thành tiêu chuẩn mới cho sản xuất tế bào trị liệu quy mô lớn, đặc biệt trong các ứng dụng yêu cầu sự nhất quán và chất lượng cao của sản phẩm tế bào.
Tài liệu tham khảo
Bài viết được dịch và tóm tắt từ bài báo: Mebarki, M., Moine-Picard, C., Enjaume-Rauch, R. et al. Pooling umbilical cord-mesenchymal stromal cells derived from selected multiple donors reduces donor-dependent variability and improves their immunomodulatory properties. Stem Cell Res Ther 16, 252 (2025). https://doi.org/10.1186/s13287-025-04361-y
Nguồn: Stem Cell Research & Therapy
Link: https://stemcellres.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13287-025-04361-y#citeas
