Science Daily, 19/05/2022
Các nhà điều tra đã phát minh ra một phương pháp điều trị mới để điều trị u nguyên bào thần kinh đệm (GBM) sau phẫu thuật bằng cách sử dụng các tế bào gốc lấy từ những người hiến tặng khỏe mạnh được thiết kế để tấn công các tế bào khối u đặc hiệu GBM. Chiến lược này đã chứng minh hiệu quả tuyệt vời trong các mô hình tiền lâm sàng của GBM, với 100% chuột sống trên 90 ngày sau điều trị.
Glioblastomas (GBMs) là những khối u ung thư rất mạnh của não và tủy sống. Các bệnh ung thư não như GBM đang gặp nhiều thách thức trong việc điều trị vì nhiều phương pháp điều trị ung thư không thể đi qua hàng rào máu não và hơn 90% khối u GBM tái phát sau khi được phẫu thuật cắt bỏ, mặc dù phẫu thuật và xạ trị và hóa trị là cách thành công nhất để điều trị bệnh. Trong một nghiên cứu mới do các nhà nghiên cứu tại Bệnh viện Brigham and Women’s và Trường Y Harvard dẫn đầu, các nhà khoa học đã nghĩ ra một chiến lược điều trị mới để điều trị GBM sau phẫu thuật bằng cách sử dụng tế bào gốc thu nhận từ những người hiến tặng khỏe mạnh được thiết kế để tấn công các tế bào khối u đặc hiệu GBM. Chiến lược này đã chứng minh hiệu quả tuyệt vời trong các mô hình tiền lâm sàng của GBM, với 100% chuột sống trên 90 ngày sau khi điều trị. Kết quả được công bố trên Nature Communications.
Tiến sĩ Khalid Shah – Giám đốc Trung tâm Tế bào gốc và Liệu pháp Miễn dịch (CSTI), Phó chủ nhiệm nghiên cứu tại Khoa Phẫu thuật Thần kinh tại Brigham và là Giảng viên tại Trường Y Harvard và Viện Tế bào gốc Harvard (HSCI), cho biết: “Theo hiểu biết của chúng tôi thì đây là nghiên cứu đầu tiên xác định các thụ thể đích trên tế bào khối u trước khi bắt đầu điều trị và sử dụng liệu pháp dựa trên tế bào gốc, được thiết kế như sản phẩm ‘có sẵn’ và đóng gói viên nang gel có thể phân hủy sinh học, sau phẫu thuật khối u GBM. Trong tương lai, chúng tôi sẽ áp dụng chiến lược này để xác định kịp thời các thụ thể mục tiêu sau khi đã có chẩn đoán GBM, sau đó sử dụng liệu pháp tế bào gốc được thiết kế dạng có sẵn đóng gói viên nang gel, từ một đơn vị lưu giữ.”
Nhiều liệu pháp điều trị ung thư dựa trên tế bào có nguồn gốc từ tế bào gốc hoặc tế bào miễn dịch của chính bệnh nhân. Tuy nhiên, trong một căn bệnh như GBM, hầu hết bệnh nhân phải phẫu thuật trong tuần đầu tiên sau khi nhận được chẩn đoán do bệnh tiến triển nhanh, do đó ít thời gian để phát triển phương pháp điều trị từ các loại tế bào của chính họ. Thay vào đó, các nhà khoa học đã phát triển một phương pháp mới để sử dụng tế bào gốc đồng loài hoặc tế bào từ những người khỏe mạnh, để tạo phương pháp điều trị sẵn có sử dụng ngay sau khi phẫu thuật. Shah và các đồng nghiệp đã đánh giá hiệu quả của một số viên nang mang liệu pháp tế bào gốc trong não và phát hiện ra viên nang hydrogel có thể phân hủy sinh học để vận chuyển thành công phương pháp điều trị mà không bị dịch não tủy rửa trôi.
Các nhà nghiên cứu lần đầu tiên xác định các thụ thể đặc biệt được tên là “thụ thể chết” trên các tế bào khối u đang lưu hành (circulating tumor cells, CTC) – hoặc tế bào ung thư trong dòng máu – bằng cách sử dụng một dấu ấn sinh học di truyền thường được biểu hiện trên các tế bào khối u. Sau khi được xác định, họ lấy tế bào gốc từ tủy xương của những người hiến tặng khỏe mạnh và thiết kế tế bào để giải phóng một loại protein liên kết với các thụ thể chết và khởi động quá trình chết của tế bào. Họ cũng xây dựng một công tắc an toàn vào hệ thống tế bào gốc cho phép theo dõi tế bào gốc bằng hình ảnh PET và khi được kích hoạt, nó sẽ tiêu diệt tế bào gốc và tăng cường khả năng chết của tế bào ung thư. Cuối cùng, nhóm nghiên cứu của Shah đã đánh giá hiệu quả của các tế bào chức năng sinh học trị liệu (MSCBif) trên các mô hình động vật có khối u GBM nguyên phát và tái phát sau phẫu thuật.
Đáng chú ý, tất cả những con chuột được điều trị dựa trên tế bào gốc được đóng viên nang gel sau khi phẫu thuật vẫn còn sống sau 90 ngày sau khi điều trị, so với những con chuột chỉ trải qua phẫu thuật, có thời gian sống sót trung bình là 55 ngày. Các nhà điều tra cũng đánh giá mức độ an toàn của phương pháp điều trị lâm sàng này bằng cách thực hiện một số nghiên cứu sử dụng các liều lượng khác nhau của liệu pháp MSC trên chuột. Họ không tìm thấy dấu hiệu nhiễm độc ở những con chuột có hoặc không có khối u.
Phát hiện của nghiên cứu mở đường cho thử nghiệm lâm sàng giai đoạn I ở bệnh nhân GBM được phẫu thuật não trong vòng hai năm tới. Shah và các đồng nghiệp lưu ý rằng chiến lược điều trị này sẽ có thể áp dụng cho nhiều loại khối u rắn hơn và cần đảm bảo các nghiên cứu sâu hơn về các ứng dụng của nó.
Shah cho biết: “Ngoài tỷ lệ thành công đáng kể của liệu pháp này, những phát hiện này cho thấy rằng chúng ta có thể sử dụng tế bào gốc từ những người khỏe mạnh để điều trị cho bệnh nhân ung thư. Công trình này đặt nền móng để bắt đầu xây dựng ngân hàng sinh học tế bào gốc điều trị được thiết kế nhằm mục tiêu các thụ thể khác nhau trên tế bào khối u và các tế bào miễn dịch trong vi môi trường khối u mà một ngày nào đó chúng ta sẽ có thể sử dụng để điều trị nhiều loại bệnh ung thư khó điều trị như GBM.”
Tài liệu tham khảo:
Deepak Bhere, Sung Hugh Choi, Pim van de Donk, David Hope, Kiki Gortzak, Amina Kunnummal, Jasneet Khalsa, Esther Revai Lechtich, Clemens Reinshagen, Victoria Leon, Nabil Nissar, Wenya Linda Bi, Cheng Feng, Hongbin Li, Yu Shrike Zhang, Steven H. Liang, Neil Vasdev, Walid Ibn Essayed, Pablo Valdes Quevedo, Alexandra Golby, Naima Banouni, Anna Palagina, Reza Abdi, Brian Fury, Stelios Smirnakis, Alarice Lowe, Brock Reeve, Arthur Hiller, E. Antonio Chiocca, Glenn Prestwich, Hiroaki Wakimoto, Gerhard Bauer, Khalid Shah. Target receptor identification and subsequent treatment of resected brain tumors with encapsulated and engineered allogeneic stem cells. Nature Communications, 2022; 13 (1) DOI: 10.1038/s41467-022-30558-3
Nguồn: Brigham and Women’s Hospital
