ASH News Daily, 12/2023
Bác sĩ E. Donnal Thomas là người nổi tiếng trong lĩnh vực ghép tủy xương (Bone marrow transplantation – BMT) và liệu pháp miễn dịch. Ông nổi tiếng trong việc tiên phong BMT và tạo nên nền tảng cho quy trình này, ông được vinh danh với Giải thưởng Nobel về Sinh lý học và Y học năm 1990 vì những đóng góp mang tính đột phá của ông. Sự cố gắng không ngừng nghỉ của ông đã giúp nâng cao sự hiểu biết của chúng ta về sự phức tạp của hệ thống miễn dịch, cải tiến quy trình BMT và tăng cường các chiến lược kiểm soát các biến chứng như bệnh ghép chống chủ (graft-versus-host disease – GVHD). Nghiên cứu của Tiến sĩ Thomas đã để lại dấu ấn không thể phai mờ về huyết học trên toàn cầu, giúp cho hơn 1,5 triệu BMT cứu sống vô số người trên toàn thế giới.
Tại cuộc họp thường niên của Hội Huyết học Mỹ (American Society of Hematology –ASH) để kỷ niệm cho những đóng góp của Tiến sĩ Thomas trong lĩnh vực huyết học, Giải thưởng E. Donnal Thomas đã được trao cho Tiến sĩ, Bác sĩ Katy Rezvani. Tiến sĩ Rezvani đứng đầu một nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Ung thư MD Anderson ở Houston, Texas, chuyên nghiên cứu về các chiến lược đổi mới nhằm khai thác tiềm năng của hệ miễn dịch trong việc chống ung thư. Mục tiêu chính của cô là tối ưu hóa các liệu pháp dựa trên tế bào, bằng cách tận dụng các tế bào giết tự nhiên (Natural killer – NK) gắn thụ thể kháng nguyên khảm (Chimeric antigen receptor – CAR) để nhắm mục tiêu và tiêu diệt các tế bào ung thư. Tiến sĩ Rezvani là người tiên phong đưa ra một phương pháp mang tính cách mạng trong đó các tế bào NK có nguồn gốc từ máu dây rốn được biến đổi, đây là một sự đổi mới trong các liệu pháp tế bào miễn dịch, có tiềm năng lớn trong việc chống lại các bệnh ung thư khác.
Thạc sĩ, Bác sĩ, Hind Rafei, Trợ lý Giáo sư tại Trung tâm Ung thư MD Anderson cho biết: “Tiến sĩ Rezvani là một người cố vấn hoàn hảo, cô có những phẩm chất tốt để người khác có thể lắng nghe. Cô không chỉ thông minh, tốt bụng, hào phóng, luôn giúp đỡ mọi người mà còn có tầm nhìn xa và giúp truyền cảm hứng cho người khác. Cô luôn thúc đẩy bản thân trở nên tốt nhất, nên luôn giúp mọi người trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Bất chấp sự mệt mỏi trong công việc, cô luôn toát lên sự “ tràn đầy sức sống” giúp lan tỏa và thúc đẩy tinh thần đến những ai biết cô. Sự hiện diện và năng lượng đầy tích cực của cô thúc đẩy mối quan hệ của các thành viên trong nhóm. Nói một cách đơn giản, cánh cửa của Tiến sĩ Rezvani luôn rộng mở cho bất cứ ai cần sự hỗ trợ từ cô”.
Trong những năm gần đây, chúng ta đã chứng kiến bước tiến đáng kể trong việc tạo ra các phương pháp điều trị ung thư nhắm mục tiêu chính xác và hiệu quả hơn. Tế bào NK đã nổi lên như một tâm điểm trong lĩnh vực liệu pháp tế bào miễn dịch với các đặc tính đầy tiềm năng. Các nhà khoa học đang tìm cách tăng cường hoạt động của tế bào NK, tận dụng các cơ chế bảo vệ vốn có của cơ thể để tăng hiệu quả của tế bào NK trong việc nhắm mục tiêu và tiêu diệt các tế bào ung thư.
Những tiến bộ trong việc tìm hiểu đặc tính sinh học của tế bào NK, bao gồm sinh học phân tử và tế bào ( ví dụ như nhận biết tế bào ung thư, tương tác với các phối tử và tương tác giữa chúng với các tế bào miễn dịch khác để điều hòa miễn dịch) đã thúc đẩy nhóm nghiên cứu về tiềm năng của chúng trong việc cấy ghép tế bào gốc và liệu pháp tế bào miễn dịch. Bằng các tích hợp hệ gen protein đơn bào, kỹ thuật di truyền, sinh học tổng hợp và sản xuất tế bào, việc điều trị ung thư đã chuyển sáng một mô hình mới
Buổi diễn thuyết của Tiến sĩ Rezvani đã làm sáng tỏ tác động sâu sắc của công trình tiên phong của Tiến sĩ Thomas trong liệu pháp miễn dịch và cải tiến BMT. Bắt đầu với lịch sử của BMT và sự phát triển của việc cấy ghép chống lại bệnh bạch cầu, bài diễn thuyết của cô đã nhấn mạnh vai trò then chốt của tế bào NK trong liệu pháp miễn dịch. Tiến sĩ Rezvani đã nghiên cứu sâu hơn về sự phức tạp của tế bào NK, làm sáng tỏ vai trò của chúng trong hệ thống miễn dịch bẩm sinh và tiềm năng to lớn của chung trong môi trường điều trị ung thư không cấy ghép.
Nhấn mạnh tiềm năng dự kiến của người hiến tặng tế bào NK, bao gồm cả tế bào NK có nguồn gốc từ dây rốn, bài diễn thuyết của cô đã mở ra những thách thức trong bối cảnh này. Tiến sĩ Rezvani đã giải thích về phạm vi điều trị của tế bào NK, xem xét sự biểu hiện của chúng đối với các thụ thể tế bào T cụ thể là nhắm mục tiêu vào phổ kháng nguyên rộng hơn, có thể mở rộng phạm vi điều trị của chúng vượt ngoài các khối u ác tính về huyết học đối với các khối u rắn.
Nhận thấy xu hướng các tế bào ung thư trốn tránh trong điều trị, cô đã nghiên cứu các cơ chế kháng tế bào ung thư đối với liệu pháp tế bào NK được thiết kế, bao gồm cả tăng sinh tế bào. Cô đã trình bày chi tiết về hệ thống CAR kép cải tiến được phát triển để vượt qua lực cản này. Bài giảng cũng khám phá ra các kỹ thuật chỉnh sửa gen tiên tiến như là giải pháp tiềm năng cho việc vượt qua rào cản vi môi trường khối u ức chế miễn dịch trong các khối u rắn.
Ngoài ra, Tiến sĩ Rezvani còn đề cập đến vai trò của tế bào NK song song với các kháng thể đặc hiệu kép. Cô kết luận bằng một bản tóm tắt những tiến bộ đáng kể trong việc phát triển liệu pháp tế bào NK, dựa trên nền tảng của những người tiên phong như Tiến sĩ Thomas, những tiến bộ này đã được thúc đẩy hơn nữa.
Ngoài việc nhấn mạnh vai trò của tế bào NK trong điều trị ung thư, bài diễn thuyết còn đề cao tinh thần lạc quan của các nhà nghiên cứu tham gia vào cuộc chiến chống ung thư đang diễn ra. Khi các liệu pháp điều trị ung thư có mục tiêu và ít xâm lấn vẫn đang tiếp tục, thì nghiên cứu về liệu pháp tế bào NK hứa hẹn sẽ mang lại những thay đổi mang tính đột phá trong công cuộc điều trị ung thư. Những bước tiến mới trong liệu pháp ứng dụng tế bào và sự hiểu biết ngày càng mở rộng về vai trò của hệ thống miễn dịch là tín hiệu tốt cho tương lai, hướng chúng ta tới các liệu pháp dễ tiếp cận hơn và có thể áp dụng rộng rãi hơn nhắ vào các loại ung thư khác.
Nguồn: ASH News Daily
