Medical Express ,01/04/2024
Một nghiên cứu của Mayo Clinic cho thấy tế bào gốc lấy từ mỡ của chính bệnh nhân là an toàn và có thể cải thiện cảm giác cũng như khả năng vận động sau chấn thương tủy sống. Những phát hiện từ thử nghiệm lâm sàng giai đoạn I xuất hiện trên tạp chí Nature Communications. Kết quả của nghiên cứu ban đầu này cung cấp cái nhìn sâu sắc về tiềm năng của liệu pháp tế bào đối với những người bị tổn thương và liệt tủy sống mà các lựa chọn để cải thiện chức năng là vô cùng hạn chế.
Trong nghiên cứu trên 10 người trưởng thành, nhóm nghiên cứu ghi nhận 7 người tham gia đã thể hiện sự cải thiện dựa trên Thang điểm suy giảm của Hiệp hội Chấn thương Cột sống Hoa Kỳ (ASIA). Những cải thiện bao gồm tăng cảm giác khi thử nghiệm bằng kim châm và chạm nhẹ, tăng sức mạnh ở các nhóm cơ vận động và phục hồi khả năng co thắt hậu môn, hỗ trợ chức năng ruột.
Thang đo có năm cấp độ, từ mất hoàn toàn chức năng đến chức năng bình thường. Bảy người tham gia đã tiến bộ, mỗi người đã tăng ít nhất một cấp độ trong thang điểm ASIA. Ba bệnh nhân trong nghiên cứu không có phản ứng, nghĩa là họ không cải thiện nhưng cũng không trở nên nặng hơn.
Mohamad Bydon, MD, Bác sĩ Giải phẫu Thần kinh Mayo Clinic và là tác giả chính của nghiên cứu cho biết: “Nghiên cứu này ghi nhận sự an toàn và lợi ích tiềm năng của tế bào gốc và thuốc tái tạo”. “Chấn thương tủy sống là một tình trạng phức tạp. Nghiên cứu trong tương lai có thể cho thấy liệu tế bào gốc kết hợp với các liệu pháp khác có thể là một phần của mô hình điều trị mới nhằm cải thiện kết quả cho bệnh nhân.”
Không có tác dụng phụ nghiêm trọng nào được báo cáo sau khi điều trị bằng tế bào gốc. Các tác dụng phụ được báo cáo phổ biến nhất là đau đầu và đau cơ xương khớp được giải quyết bằng cách điều trị không kê đơn.
Ngoài việc đánh giá tính an toàn, thử nghiệm lâm sàng Giai đoạn I này còn có kết quả thứ yếu là đánh giá những thay đổi về chức năng vận động và cảm giác. Các tác giả lưu ý rằng các kết quả về vận động và cảm giác phải được giải thích một cách thận trọng trong giới hạn của các thử nghiệm Giai đoạn I. Nghiên cứu bổ sung đang được tiến hành giữa một nhóm người tham gia lớn hơn để đánh giá thêm rủi ro và lợi ích.
Dữ liệu đầy đủ về 10 bệnh nhân dựa trên báo cáo trường hợp năm 2019 nêu bật trải nghiệm của người tham gia nghiên cứu đầu tiên đã chứng minh sự cải thiện đáng kể về chức năng vận động và cảm giác.
Cơ chế hoạt động của tế bào gốc chưa được nắm rõ
Trong thử nghiệm lâm sàng đa ngành, những người tham gia bị chấn thương tủy sống do tai nạn xe cơ giới, té ngã và các nguyên nhân khác. Sáu người bị thương ở cổ; bốn người bị thương ở lưng. Những người tham gia có độ tuổi từ 18 đến 65.
Tế bào gốc của những người tham gia được thu thập bằng cách lấy một lượng nhỏ mỡ từ vết mổ 1 đến 2 inch ở bụng hoặc đùi. Trong vòng 4 tuần, các tế bào này được tăng sinh trong phòng thí nghiệm lên 100 triệu tế bào và sau đó được tiêm vào cột sống thắt lưng ở phần lưng dưới của bệnh nhân. Trong hai năm, mỗi người tham gia nghiên cứu được đánh giá tại Mayo Clinic 10 lần.
Tiến sĩ Bydon cho biết, mặc dù người ta hiểu rằng tế bào gốc di chuyển đến các vùng bị viêm – trong trường hợp này là vị trí tổn thương tủy sống – cơ chế tương tác của tế bào với tủy sống vẫn chưa được hiểu đầy đủ.
Là một phần của nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã phân tích những thay đổi trong MRI và dịch não tủy của người tham gia cũng như phản ứng với cơn đau, áp lực và cảm giác khác. Các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm manh mối để xác định quá trình tổn thương ở cấp độ tế bào và con đường cho khả năng tái tạo và chữa lành.
Tủy sống có khả năng hạn chế trong việc sửa chữa các tế bào hoặc tạo ra các tế bào mới. Bệnh nhân thường hồi phục phần lớn trong vòng 6 đến 12 tháng đầu sau khi chấn thương xảy ra. Sự cải thiện thường dừng lại từ 12 đến 24 tháng sau chấn thương.
Một kết quả bất ngờ của thử nghiệm là hai bệnh nhân bị chấn thương cột sống cổ đã được nhận tế bào gốc 22 tháng sau khi bị thương và cải thiện một cấp độ trên thang điểm ASIA sau khi điều trị. Hai trong số ba bệnh nhân bị chấn thương hoàn toàn ở cột sống ngực — nghĩa là họ không có cảm giác hoặc cử động bên dưới vết thương giữa gốc cổ và giữa lưng — đã di chuyển lên hai cấp độ ASIA sau khi điều trị.
Mỗi người đều lấy lại được một số cảm giác và khả năng kiểm soát cử động ở mức dưới mức chấn thương. Dựa trên sự hiểu biết của các nhà nghiên cứu về chấn thương cột sống ngực, chỉ có 5% số người bị chấn thương hoàn toàn có thể lấy lại được cảm giác hoặc cử động.
Tiến sĩ Bydon nói: “Trong chấn thương tủy sống, ngay cả một sự cải thiện nhẹ cũng có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể về chất lượng cuộc sống của bệnh nhân đó”.
Nghiên cứu tiếp tục về tế bào gốc điều trị chấn thương tủy sống
Tế bào gốc được sử dụng chủ yếu trong nghiên cứu ở Hoa Kỳ và việc điều trị bằng tế bào gốc có nguồn gốc từ mỡ đối với chấn thương tủy sống được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm coi là thử nghiệm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, có khoảng 250.000 đến 500.000 người trên toàn thế giới bị chấn thương tủy sống mỗi năm.
Tiến sĩ Bydon cho biết, bước quan trọng tiếp theo là đánh giá hiệu quả của các liệu pháp tế bào gốc và các nhóm bệnh nhân sẽ được hưởng lợi nhiều nhất. Nghiên cứu đang tiếp tục với một thử nghiệm lớn hơn, có đối chứng, ngẫu nhiên chỉ định bệnh nhân được điều trị bằng tế bào gốc hoặc giả dược không có tế bào gốc. Tiến sĩ Bydon nói: “Trong nhiều năm, việc điều trị chấn thương tủy sống chỉ giới hạn ở việc chăm sóc hỗ trợ, cụ thể hơn là phẫu thuật ổn định và vật lý trị liệu”. “Nhiều tài liệu nghiên cứu trước đây nói rằng tình trạng này không thể cải thiện. Nhưng trong những năm gần đây, chúng tôi đã thấy những phát hiện từ cộng đồng y tế và khoa học đã đặt ra những giả định trước đó. Nghiên cứu này là một bước tiến tới mục tiêu cuối cùng là cải thiện phương pháp điều trị cho bệnh nhân.”
Tài liệu tham khảo
Mohamad Bydon et al, Intrathecal delivery of adipose-derived mesenchymal stem cells in traumatic spinal cord injury: Phase I trial, Nature Communications (2024). DOI: 10.1038/s41467-024-46259-y , doi.org/10.1038/s41467-024-46259-y
Nguồn: Medical Express
Link: https://medicalxpress.com/news/2024-03-documents-safety-stem-cell-therapy.html
