Science Daily, 03/11/2022
Trên tạp chí Stem Cell Reports ngày 3 tháng 11 các nhà nghiên cứu báo cáo rằng ở khỉ nâu, chế độ ăn kiểu phương Tây ở khỉ mẹ làm thay đổi bối cảnh phiên mã của các tế bào gốc máu của thai nhi.
Oleg Varlamov thuộc Trung tâm Nghiên cứu Linh trưởng Quốc gia Oregon cho biết: “Phát hiện này là minh chứng đầu tiên ở loài linh trưởng rằng chế độ ăn uống không lành mạnh của mẹ và bệnh béo phì làm gián đoạn hệ thống miễn dịch ở thai nhi đang phát triển. Ý nghĩa chính của nghiên cứu này là tình trạng béo phì của mẹ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của tủy xương và hệ thống miễn dịch của thai nhi.”
Béo phì trước khi mang thai có liên quan đến việc tăng nguy cơ nhiễm trùng và phản ứng viêm bất thường ở con cái, tuy nhiên các cơ chế cơ bản vẫn chưa được hiểu rõ. Đặc biệt, người ta biết rất ít về ảnh hưởng của chế độ ăn kiểu phương Tây đối với quá trình tạo máu của thai nhi – sự hình thành các thành phần tế bào máu – trong các mô hình động vật giống với sự phát triển của con người.
Trong giai đoạn phát triển muộn, tủy xương của thai nhi trở thành địa điểm chính nơi các tế bào miễn dịch được gọi là đại thực bào và tế bào lympho B được tạo ra thông qua sự biệt hóa của tế bào gốc tạo máu và tế bào tiền thân (HSPC). Trong nghiên cứu mới, Varlamov và các cộng sự của ông đã phân tích bối cảnh phiên mã của các HSPC trong tủy xương của thai nhi ở độ phân giải đơn bào ở khỉ bào thai tiếp xúc với chế độ ăn nhiều chất béo, kiểu phương Tây của mẹ hoặc chế độ ăn kiểm soát ít chất béo.
Varlamov cho biết: “Chúng tôi có động lực để điều tra xem tình trạng béo phì của mẹ tác động như thế nào đến hệ thống miễn dịch của thai nhi trong thời kỳ mang thai ở các loài linh trưởng không phải người, đại diện cho mô hình động vật phù hợp nhất để nghiên cứu sự phát triển của con người”.
Kết quả đã chứng minh rằng chế độ ăn kiểu phương Tây gây ra phản ứng viêm quá mức ở HSPC và đại thực bào của thai nhi, đồng thời ngăn chặn sự biểu hiện của các gen phát triển tế bào B. Hơn nữa, chế độ ăn uống không lành mạnh đã dẫn đến việc tạo ra các HSPC của thai nhi kém ở những con chuột bị suy giảm miễn dịch.
Varlamov cho biết: “Bệnh béo phì ở người mẹ ảnh hưởng rất lớn đến khả năng tạo ra các tế bào lympho B của các tế bào gốc máu của thai nhi – các tế bào miễn dịch tạo ra các kháng thể để đáp ứng với nhiễm trùng – và làm cho các tế bào gốc máu của thai nhi bị viêm nhiều hơn.”
Những hạn chế của nghiên cứu bao gồm cỡ mẫu nhỏ, điều này có thể hạn chế khả năng phát hiện những tác động yếu hơn của chế độ ăn uống của người mẹ đối với kết quả của thai nhi. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đã không khám phá tác động của tình trạng béo phì ở người mẹ đối với sự phát triển sau khi sinh và chỉ tập trung vào sự phát triển trước khi sinh. Các nghiên cứu sâu hơn cũng cần thiết để kiểm tra xem liệu tình trạng béo phì của mẹ có làm gián đoạn phản ứng của con cái đối với nhiễm trùng và viêm nhiễm hay không.
Varlamov chia sẻ: “Nghiên cứu này tạo tiền đề để hiểu mối liên hệ giữa bệnh béo phì của mẹ, dinh dưỡng trước khi sinh và các bệnh liên quan đến thế hệ miễn dịch của khoang HSPC ở trẻ em và nhấn mạnh sự cần thiết phải hiểu rõ hơn về tính nhạy cảm của hệ thống tạo máu đang phát triển đối với rối loạn chuyển hóa trong suốt cuộc đời.”
Nghiên cứu này được hỗ trợ bởi Viện Y tế Quốc gia.
Tài liệu tham khảo:
Suhas Sureshchandra, Chi N. Chan, Jacob J. Robino, Lindsay K. Parmelee, Michael J. Nash, Stephanie R. Wesolowski, Eric M. Pietras, Jacob E. Friedman, Diana Takahashi, Weining Shen, Xiwen Jiang, Jon D. Hennebold, Devorah Goldman, William Packwood, Jonathan R. Lindner, Charles T. Roberts, Benjamin J. Burwitz, Ilhem Messaoudi, Oleg Varlamov. Maternal Western-style diet remodels the transcriptional landscape of fetal hematopoietic stem and progenitor cells in rhesus macaques. Stem Cell Reports, 2022; DOI: 10.1016/j.stemcr.2022.10.003
Nguồn: Cell Press
Link: https://www.sciencedaily.com/releases/2022/11/221103140833.htm
