Nghiên cứu khám phá khả năng của tế bào gốc trong việc phục hồi miễn dịch và sửa chữa các tổn thương đường ruột do HIV gây ra
Science Daily, 23/06/2021
Một nghiên cứu đột phá cho thấy tế bào gốc làm giảm số lượng vi rút gây bệnh AIDS, tăng cường khả năng miễn dịch kháng vi rút của cơ thể và phục hồi các nang bạch huyết của ruột bị gây tổn thương bởi HIV. Nó cung cấp một lộ trình cho các chiến lược xóa bỏ HIV đa hướng.
Trong một nghiên cứu đột phá, một nhóm các nhà nghiên cứu tại UC Davis đã phát hiện ra một loại tế bào gốc đặc biệt có thể làm giảm số lượng vi rút gây bệnh AIDS, tăng cường khả năng miễn dịch kháng vi rút của cơ thể, sửa chữa và phục hồi các nang bạch huyết của ruột bị tổn thương bởi vi rút suy giảm miễn dịch ở khỉ (SIV), tương đương với virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) ở các loài linh trưởng không phải người.
Nghiên cứu được công bố ngày 22/6 trên tạp chí JCI Insight đã chỉ ra cơ chế mà tế bào gốc trung mô (MSCs) tăng cường phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với vi rút. Nó cũng cung cấp một lộ trình để phát triển các chiến lược xóa bỏ HIV đa hướng.
Satya Dandekar, tác giả cao cấp của bài báo này cho biết: “Các chức năng miễn dịch bị suy giảm trong nhiễm HIV và sự phục hồi miễn dịch không hoàn chỉnh gây ra những trở ngại cho việc loại trừ HIV. Mục tiêu của chúng tôi là phát triển các chiến lược để tăng cường khả năng miễn dịch chống lại vi rút và trao quyền cho hệ thống miễn dịch của vật chủ để tiêu diệt vi rút. Chúng tôi đã tìm cách sửa chữa, tái tạo và phục hồi các nang bạch huyết bị tổn thương do nhiễm vi rút.”
Mô bạch huyết trong ruột là nơi khởi đầu cho sự nhân lên của vi rút và thiết lập các ổ chứa vi rút. Nhóm của Dandekar trước đây đã chỉ ra rằng nhiễm HIV gây ra sự mất nghiêm trọng các tế bào miễn dịch T ở niêm mạc ruột và phá vỡ hàng rào biểu mô ruột, dẫn đến rò ruột.
Dandekar nói: “Các nang lympho là những cấu trúc có tổ chức, nơi phát động cuộc tấn công miễn dịch dài hạn chống lại mầm bệnh bằng cách tạo ra đáp ứng kháng thể nhắm vào vi rút. Những vùng quan trọng này bị suy giảm chức năng rất sớm sau khi nhiễm HIV.”
Mặc dù các loại thuốc ARV (antiretroviral) ngăn chặn hiệu quả sự nhân lên của vi rút, nhưng chúng không sửa chữa được những tổn thương do vi rút gây ra đối với hệ thống miễn dịch. Bản thân những loại thuốc này không thể phục hồi chức năng của các nang bạch huyết bị tổn thương do nhiễm HIV.
Tế bào gốc có thể chống lại tổn thương đường ruột do HIV gây ra không?
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng MSC có nguồn gốc từ tủy xương trong một mô hình khỉ rhesus mắc bệnh AIDS bị suy giảm khả năng miễn dịch và làm gián đoạn các chức năng của ruột do nhiễm virus.
Dandekar nói: “Chúng tôi đang bắt đầu nhận ra tiềm năng to lớn của những tế bào gốc này trong bối cảnh các bệnh truyền nhiễm. Chúng tôi vẫn chưa khám phá ra cách các tế bào gốc này có thể tác động đến các bệnh nhiễm vi rút mãn tính như AIDS”. Cô Dandekar là giáo sư và là chủ tịch Khoa Vi sinh Y học và Miễn dịch học tại UC Davis và liên kết với Trung tâm Nghiên cứu Linh trưởng Quốc gia California.
Nghiên cứu cho thấy MSCs có thể điều chỉnh, thay đổi và sửa chữa lại vị trí niêm mạc bị tổn thương. Có những lợi ích ngay lập tức, với sự gia tăng nhanh chóng các kháng thể và các tế bào T miễn dịch nhắm vào vi rút. Các tế bào gốc là công cụ trong việc khôi phục và phục hồi các nang bạch huyết này.
MSCs cũng tạo cơ hội cho một chiến lược chữa bệnh HIV đa hướng sáng tạo bằng cách bổ sung cho các phương pháp điều trị HIV hiện tại.
Dandekar cho biết: “Tế bào gốc là thành phần hợp lực tốt với thuốc. Thuốc kháng vi rút có thể ngăn chặn ngọn lửa lây nhiễm vi rút nhưng không thể khôi phục rừng ngăn mô bạch huyết. MSCs sẽ làm trẻ hóa lĩnh vực này và mang lại sức sống miễn dịch”, Dandekar nói.
Ngay cả khi không sử dụng thuốc kháng vi rút, MSCs vẫn có thể tăng phản ứng kháng vi rút của vật chủ bằng cách sửa chữa các nang lympho, khôi phục khả năng miễn dịch của niêm mạc và hồi sinh những gì đã bị vi rút nhắm mục tiêu từ rất sớm.
Phương pháp điều trị MSC
Phương pháp điều trị MSC yêu cầu kiểm soát chất lượng tế bào được xác định rõ ràng và cơ chế phân phối cụ thể. Chương trình Tế bào gốc UC Davis, một trung tâm chuyên về nghiên cứu tế bào gốc, đang dẫn đầu nhiều thử nghiệm lâm sàng về việc sử dụng MSC trong điều trị các bệnh như tật nứt đốt sống và bệnh Huntington. Các phát hiện từ nghiên cứu này cung cấp cơ sở khoa học để nghiên cứu MSC trong điều trị HIV và các bệnh truyền nhiễm khác trong lâm sàng.
Tài liệu tham khảo:
Mariana G. Weber, Chara J. Walters-Laird, Amir Kol, Clarissa Santos Rocha, Lauren A. Hirao, Abigail Mende, Bipin Balan, Juan Arredondo, Sonny R. Elizaldi, Smita S. Iyer, Alice F. Tarantal, Satya Dandekar. Gut germinal center regeneration and enhanced antiviral immunity by mesenchymal stem/stromal cells in SIV infection. JCI Insight, 2021; 6 (12) DOI: 10.1172/jci.insight.149033
