Các tế bào giết tự nhiên (Natural killer cells –NK cells) có thể giúp các bệnh nhân trẻ với một vài phương án điều trị.
Science Daily, 14/12/2021
Trong một thử nghiệm lâm sàng quy mô nhỏ, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng liệu pháp miễn dịch bằng các tế bào giết tự nhiên đã được kích hoạt có thể giúp trẻ em và người trẻ tuổi mắc AML tái phát và một số lựa chọn điều trị khác.
Liệu pháp miễn dịch bằng các tế bào giết tự nhiên của hệ thống miễn dịch đã chứng minh hiệu quả trong việc điều trị bệnh bạch cầu cấp tính dòng tủy (acute myeloid leukemia -AML) tái phát ở một vài người trưởng thành. Hiện nay, trong một thử nghiệm lâm sàng quy mô nhỏ, các nhà nghiên cứu tại trường đại học Y khoa Washington tại St. Louis đã cho thấy rằng các tế bào giết tự nhiên có thể giúp một vài trẻ em và người trẻ tuổi mắc AML tái phát và một số lựa chọn điều trị khác.
Kết quả từ thử nghiệm pha I, bao gồm 8 bệnh nhân tử 1 đến 30 tuổi, được công bố trực tuyến trên tạp chí Blood.
Tác giả chính Jeffrey J. Bednarski, tiến sĩ, bác sĩ, trợ lý giáo sư khoa nhi phát biểu “Tất cả các bệnh nhân được lựa chọn trong nghiên cứu đều đã từng mắc AML, không những thế bệnh bạch cầu của họ tái phát sau khi cấy ghép tế bào gốc và không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác trước khi họ tham gia vào nghiên cứu. Đây là một căn bệnh thách thức trong việc điều trị – không bệnh nhân nào có bất kỳ phương án chữa trị khác. Khả năng sống sót của các bệnh nhân này gần như bằng không. Ba bệnh nhân vẫn còn sống là điều rất đáng khích lệ trong việc điều trị căn bệnh thách thức này.
Bệnh bạch cầu cấp tính dòng tủy là một loại ung thư máu và tủy xương mà kết quả là sự sản xuất quá mức các tế bào bạch cầu non dẫn đến ức chế các tế bào máu khỏe mạnh. Liệu pháp tiêu chuẩn sử dụng kết hợp hóa trị và cấy ghép tế bào gốc từ người hiến, có thể bị giảm hiệu quả sau thời gian dài. Nhưng đối với các bệnh nhân bị ung thư tái phát sau khi cấy ghép tế bào gốc, bệnh trở nên cực kỳ khó khăn trong việc điều trị, và hầu hết các bệnh nhân tử vong do tiến triển của bệnh trong vòng vài tháng đến 1 năm.
Trong tám bệnh nhân được nhận điều trị thử nghiệm, bốn bệnh nhân hoàn toàn thuyên giảm sau 28 ngày trị liệu. Hai trong số bốn bệnh nhân vẫn thuyên giảm sau hơn ba tháng. Một trong những bệnh nhân vẫn tiếp tục thuyên giảm cho đến hiện tại, là hơn hai năm sau khi tiến hành điều trị. Ba bệnh nhân thuyên giảm sau đó đã tái phát, trong số ba bệnh nhân trên, hai người đã được nhận lần cấy ghép tế bào gốc thứ hai, họ vẫn đang sống và hoạt động tốt. Hai bệnh nhân khác đã có sự đáp ứng một phần với liệu pháp, bệnh của họ đã giảm nhưng họ không được sự ổn định. Còn hai bệnh nhân còn lại đã không đáp ứng với liệu pháp.
Bednarski, bác sĩ điều trị cho các bệnh nhân trong chương trình ung thư khoa nhi tại Siteman Kids thuộc Bệnh viện nhi khoa thánh Louis và trường đại học Y khoa Washington phát biểu “Chúng tôi đã phát hiện ra rằng các tế bào giết tự nhiên của người hiến đã mở rộng, tồn tại dai dẳng và duy trì hoạt động ở mức cao chống lại bệnh bạch cầu ở hầu hết các bệnh nhân trong hơn 3 tháng. Phương pháp điều trị này cũng được dung nạp tốt bởi bệnh nhân, hầu như không gây độc với họ.”
Các tế bào giết tự nhiên là một loại tế bào miễn dịch mà chúng tấn công vào các tế bào bị tổn thương và các tế bào lạ, bao gồm các tế bào nhiễm vi khuẩn, virus và thậm chí cả tế bào ung thư. Các nghiên cứu trước đây của các nhà nghiên cứu tại trường Đại học Washington đã cho thấy rằng các tế bào giết tự nhiên có khả năng tấn công các tế bào ung thư, và có thể được tăng cường hoạt động nhờ việc cho chúng tiếp xúc với một phân tử hóa học đặc biệt gọi là cytokine. Các tế bào giết tự nhiên được thu thập từ những người hiến và được cho tiếp xúc với 3 loại cytokine là interleukins 12, 15 và 18 trong phòng thí nghiệm. Sự tiếp xúc này giúp hoạt hóa các tế bào và nhắc chúng ghi nhớ những hoạt động này. Các tế bào giết tự nhiên được hoạt hóa bởi các cytokine sẽ được cấy truyền cho các bệnh nhân, chúng sẽ tăng cường khả năng tấn công các tế bào ung thư bởi vì chúng đã được hoạt hóa trước đó.
Todd A. Fehniger, tác giả chính, tiến sĩ, bác sĩ và là giáo sư y khoa, cũng là bác sĩ điều trị cho các bệnh nhân tại trung tâm ung thư Siteman tại bệnh viện Barnes-Jewish và trường Đại học Y khoa Washington phát biểu “Điểm đặc biệt của nghiên cứu là chúng tôi sử dụng chính tế bào gốc từ bệnh nhân để tạo ra các tế bào giết tự nhiên mang trí nhớ, các tế bào này không bị loại bỏ bởi hệ thống miễn dịch của bệnh nhân nhưng vẫn có khả năng chống lại các bạch cầu ung thư. Chúng tôi cũng tìm thấy bằng chứng rằng các tế bào này cực kỳ an toàn. Chúng không gây ra các tác dụng phụ thỉnh thoảng có ở các liệu pháp tế bào khác như tế bào T. Với việc sử dụng khoa học tiên tiến trong thử nghiệm này, chúng tôi cũng hiểu được các tế bào giết tự nhiên có trí nhớ này là độc nhất, khi so sánh với các tế bào giết tự nhiên thông thường.”
Phòng thí nghiệm của Fehniger đã phát triển các phương pháp để tạo ra các tế bào giết tự nhiên có trí nhớ được kích hoạt bởi cytokine và tiến hành thử nghiệm lâm sàng các tế bào này trên người trưởng thành mắc bệnh AML.
Dựa trên các thí nghiệm trên tám bệnh nhân này, các nhà nghiên cứu đang tạo nên một vài sự thay đổi trong quy trình để mang lại nhiều lợi ích để điều trị hiệu quả cao hơn cho các bệnh nhân trong tương lai. Bednarski phát biểu họ sẽ kết hợp các tế bào giết tự nhiên mang trí nhớ với các phương pháp hóa trị khác nhau để đánh giá điều kiện tối ưu để giết các tế bào bệnh bạch cầu. Họ cũng sẽ bổ sung lần cấy truyền tế bào giết tự nhiên thứ 2 để kéo dài khoảng thời gian mà các tế bào này xâm nhập khắp cơ thể và giết các tế bào bệnh bạch cầu.
“Chúng tôi có kế hoạch điều trị nhóm lớn các bệnh nhi và bệnh nhân trưởng thành bằng cách sử dụng phương pháp này cho các nghiên cứu trong tương lai. Các tế bào giết tự nhiên cũng đã được sử dụng cho các điều trị thử nghiệm cho các loại ung thư khác, bao gồm khối u đặc như ung thư hắc tố, cổ, đầu, và đây là những tiến bộ thực sự thú vị trong lĩnh vực này.”
Tài liệu tham khảo:
Jeffrey J Bednarski, Clare Zimmerman, Melissa M Berrien-Elliott, Jennifer A Foltz, Michelle Becker-Hapak, Carly C Neal, Mark Foster, Timothy Schappe, Ethan McClain, Patrick Pence, Sweta Desai, Samantha Kersting-Schadek, Pamela Wong, David A. Russler-Germain, Bryan Fisk, Wen-Rong Lie, Jeremy Eisele, Stephanie Hyde, Sima T Bhatt, Obi L. Griffith, Malachi Griffith, Allegra A Petti, Amanda F. Cashen, Todd A Fehniger. Donor Memory-like NK cells Persist and Induce Remissions in Pediatric Patients with Relapsed AML after Transplant. Blood, 2021; DOI: 10.1182/blood.2021013972
Nguồn: Đại học Y khoa Washington