Tế bào gốc nói chung và tế bào gốc trung mô nói riêng đang đem lại những hiệu quả bất ngờ trong việc điều trị bệnh. Với cơ chế sửa chữa, tái tạo các tế bào chuyên biệt, tế bào gốc trung mô là hy vọng mới của y học tái tạo. Vậy cụ thể tế bào gốc trung mô là gì và có khả năng ứng dụng ra sao? Cùng tìm hiểu ngay sau đây!
Tế bào gốc trung mô là gì?
Tế bào gốc trung mô dùng để chỉ những tế bào mô liên kết chủ yếu bắt nguồn từ trung bì, có khả năng phát triển và nhân đôi hình thành nên các tế bào chuyên biệt ở tuổi trưởng thành. Một số các tế bào chức năng có sự “góp công” của tế bào gốc trung mô là xương, nguyên bào sụn, mỡ, cơ, thần kinh, gan, thận…
Tế bào gốc trung mô được lấy từ nguồn nào?
Mô mỡ
Ưu điểm của mô mỡ là mô nền ngay bên dưới ra và phân bố khắp cơ thể, do đó nó cũng chứa lượng tế bào gốc trung mô dồi dào nhất. Không cần nuôi cấy tăng sinh phức tạp, tế bào gốc tại mô mỡ được thu thập dễ dàng thông qua thủ thuật hút mỡ hay phẫu thuật liên quan, sau khi thu thập có thể sử dụng được ngay.
Tế bào gốc trung mô từ mô mỡ được đánh giá là có tính ổn định cao, tránh được tối đa rủi ro miễn dịch thải phép. Tuy nhiên tế bào gốc từ mô mỡ lại thiếu tiềm năng biệt hóa so với 2 nguồn thu khác là tủy xương và dây rốn.
Tủy xương
Tủy xương được biết đến là nguồn tế bào gốc trung mô đầu tiên và khả quan nhất. Cho đến hiện tại dù y học đã phát triển và nhìn nhận được nhiều nguồn thu thích hợp thì tế bào gốc tủy xương vẫn giữ 1 vai trò “kiểu mẫu” khi so sánh với tế bào gốc trung mô từ các nguồn khác.
Với vị trí tủy xương, tế bào gốc trung mô sẽ được thu thập từ gai chậu (phía trước, sau, trên). Tuy phần trăm tế bào gốc trung mô tại đây khá thấp, chỉ khoảng 0.001 đến 0.01% so với quần thể tế bào (tế bào miễn dịch, tế bào tạo máu), nhưng vẫn có khả năng tăng sinh và biệt hóa rất tốt. Hiện tại tế bào gốc trung mô có thể biệt hóa thành công thành tế bào xương, sụn, mỡ, số ít là gan, tim và thần kinh.
Dây rốn
Tế bào gốc trung mô từ dây rốn là nguồn thu có ý nghĩa lớn lao khi đảm bảo được an toàn hơn hẳn 2 nguồn trên. Cụ thể, tế bào gốc sẽ được thu thập từ dây rốn (máu cuống rốn, màng dây rốn, mạch máu dây rốn) ngay khi em bé chào đời, không có bất kỳ tác động xâm lấn nào tới cơ thể mẹ và bé.
Dây rốn cũng là nguồn thu nguyên thủy nhất với khả năng tăng sinh mạnh mẽ, biệt hóa tự nhiên linh động. So với các mô trưởng thành thì tế bào gốc trung mô từ dây rốn là “bảo hiểm sinh học” mà gia đình dành tặng cho con trẻ. Suốt thời gian từ khi thu thập tế bào tới khi trẻ trưởng thành, gia đình có thể nhẹ nhàng ứng phó với nhiều bệnh lý nguy hiểm.
Ứng dụng của tế bào gốc trung mô
Do khả năng tồn tại ở nhiều bộ phận cơ thể, lại dễ thu thập, ít xâm lấn, giảm thiểu rủi ro và chi phí, tế bào gốc trung mô hiện được ứng dụng rất nhiều ở cả trong nước và quốc tế.
Ứng dụng trên thế giới
Tế bào gốc trung mô được thử nghiệm vượt bậc trong khoảng 20 năm gần đây. Niềm tin của người dùng với loại tế bào gốc này cũng tăng lên nhanh chóng thể hiện ở hàng loạt các ca thử nghiệm đa dạng bệnh lý. Hiện tại, tế bào gốc trung mô có thể ứng dụng được gần 400 bệnh lý, từ hô hấp, xương khớp, xơ gan, tiểu đường, tim mạch tới các bệnh về miễn dịch, tự kỷ…
Tế bào gốc trung mô trên thế giới được đánh giá là an toàn, có hiệu quả, không gây tổn thương cho người bệnh trong quá trình điều trị. Tuy nhiên Hiệp hội Quốc tế về Liệu pháp Tế bào cũng khuyến cáo rằng nên điều trị với tế bào gốc trung mô mới từ các bệnh nhân trẻ. Bởi với người càng lớn tuổi, tế bào gốc càng giảm tác dụng, có nhiều khả năng tạo u ác tính hơn.
Ứng dụng tại Việt Nam
Tại Việt Nam, việc ứng dụng tế bào gốc đã xuất hiện từ những năm 1995, bắt đầu với tế bào gốc từ tủy xương rồi mới đến các tế bào gốc máu ngoại vi, tế bào gốc máu dây rốn. Riêng với tế bào gốc trung mô thì năm 2009 đã được ứng dụng thành công tại Viện Bỏng Quốc Gia. Kết quả là thành công điều trị cho khoảng 300 bệnh nhân mang hệ quả của tiểu đường, ung thư và tim mạch. Từ đây, dưới sự khuyến khích và quy định tách chiết tế bào gốc trung mô của Bộ Y tế, rất nhiều bệnh viện lớn lần lượt ứng dụng thành công.
Thời gian từ năm 2015, tế bào gốc trung mô đã thể hiện được khả năng vượt trội của mình khi tham gia điều trị cho nhiều bệnh lý nguy hiểm như xơ gan, tiểu đường, phổi tắc nghẽn mãn tính… Hiện tại các bệnh viện như Viện Huyết học-Truyền máu Trung Ương, Bệnh viện truyền máu-Huyết học TPHCM, Bệnh viện Vinmec, Bệnh viện Nhi Trung Ương, Bệnh viện Trung Ương Quân đội 108, Bệnh viện Trung Ương Huế…. đều ứng dụng kỹ thuật cấy ghép tế bào trung mô vào điều trị bệnh.
Lưu trữ tế bào gốc trung mô tại MekoStem
MekoStem là ngân hàng lưu trữ tế bào gốc đầu tiên tại Việt Nam đạt tiêu chuẩn quốc tế AABB (Association for the Advancement of Blood & Biotherapies – Hiệp hội vì sự tiến bộ của y học truyền máu & liệu pháp sinh học). Riêng với dịch vụ lưu trữ tế bào gốc trung mô, MekoStem còn độc quyền về công nghệ phân lập Tế bào gốc mô dây rốn, được chuyển giao từ PGS. TS. Phan Toàn Thắng và công ty CellResearch Corporation, Singapore.
Ngoài lưu trữ tế bào gốc trung mô từ đa dạng nguồn, khách hàng có thể sử dụng dịch vụ tăng sinh hay thu thập mẫu từ khắp mọi nơi trên đất nước. Với sự giúp sức của công nghệ tế bào gốc hàng đầu và đội ngũ chuyên gia lưu trữ, ứng dụng đầu ngành, đội ngũ tư vấn, kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm, MekoStem là địa chỉ đáng tin cậy để người dùng lưu trữ tế bào gốc trung mô.
Hy vọng với những thông tin trên, bạn đọc đã có cái nhìn bao quát và rõ nét về tế bào gốc trung mô cũng như các ứng dụng tích cực của loại tế bào này trong y học.
